Depressie (vader)

Postnatale of postpartum depressie bij mannen

Het is goed dat er steeds meer aandacht komt voor het herkennen en behandelen van postnatale of postpartum depressie bij moeders, maar (helaas) ook vaders kunnen depressief worden tijdens of na de zwangerschap van hun partner.

Hoe vaak komt het voor

Uit steeds meer onderzoek komt naar voren dat wereldwijd 5 tot 10% van de mannen een depressie krijgt of heeft rondom de geboorte van een kind. Depressie bij mannen piekt in de derde tot negende maand na de bevalling. Het is (nog) niet onderzocht hoe dit komt.

Verschijnselen

Voor de diagnose depressie bij mannen worden in principe dezelfde kenmerken aangehouden als voor vrouwen (zie kopje: post partum depressie bij ziektebeelden).

In de praktijk blijkt dat een depressie bij mannen zich toch vaak anders uit dan bij vrouwen. Mannen geven bijvoorbeeld minder snel aan dat zij somber of verdrietig zijn, maar merken het eerder aan dat zij zich gefrustreerd, boos of prikkelbaar voelen of dat zij zich ‘niet lekker in hun vel voelen zitten’. Ook zijn mannen, meer dan vrouwen, geneigd om negatieve gevoelens te relativeren of weg te maken door te vluchten in werk, sport of middelengebruik (alcohol of drugs). Tot slot is er relatief weinig aandacht voor de (aanstaande) vader tijdens en na de zwangerschap, omdat de zorg traditioneel meer gericht is op moeder en kind. Hierdoor wordt depressie, die de (aanstaande) vaders vaak zelf niet goed herkennen ook minder snel herkend door de hulpverleners.

Oorzaak

Net als bij vrouwen, is er bij mannen in het ontstaan van depressieve klachten tijdens en na de zwangerschap, meestal sprake van een combinatie van lichamelijke, psychische en sociale factoren. Daarom is het bij depressieve klachten belangrijk om breder te kijken bij het in kaart brengen van mogelijke oorzaken.

Een aantal bekende risicofactoren specifiek bij (aanstaande) vaders zijn:

  • Depressieve klachten in het verleden
  • Angstklachten in het heden of verleden
  • Slaapproblemen
  • Een depressie van de partner (dit kan een tot 8 keer verhoogd risico geven bij mannen!)
  • Relatieproblemen en/of verminderde steun door de partner
  • Tijdens de zwangerschap slecht voorbereid zijn op veranderingen in de (seksuele) relatie met partner
  • Scheiding van de partner en het kind
  • Stress gerelateerd aan werk of financiën
  • Weinig zelfvertrouwen hebben (in de rol van vader)
  • Negatieve verwachtingen over het vaderschap of over (de ontwikkeling van) het kind
  • Drugs- en alcoholmisbruik

Behandeling

De behandeling van een depressie van (aanstaande) vaders verschilt in principe niet van die van (aanstaande) moeders (zie kopje post partum depressie bij ziektebeelden).

Uit onderzoek blijkt dat vaders minder geneigd zijn om voor zichzelf sociale steun en professionele hulp te zoeken. Ze vinden het vooral belangrijk dat het goed gaat met hun vrouw en kind. Het nadeel hiervan is dat (aanstaande) vaders met een depressie soms te lang alleen blijven rondlopen met kun klachten en daardoor mogelijk in een negatieve spiraal terecht komen, waardoor zij steeds verder in de problemen komen. Depressie van de vader geeft ook een sterk verhoogde kans op een depressie bij de moeder en heeft ook een negatieve invloed op de emoties en het gedrag van hun kinderen. Het is daarom belangrijk dat vaders hun klachten serieus nemen en steun of hulp zoeken bij iemand die zij vertrouwen. Ook vaders kunnen de zelftest [link] doen om voor zichzelf na te gaan of hulp nodig is. Een laagdrempelige stap is een gesprek bij de huisarts. Ook is het mogelijk een online-behandeling (eHealth) te volgen. Op de site van de depressievereniging [link: https://www.depressievereniging.nl/preventie-en-terugvalpreventie/e-health/] staat hierover uitgebreide informatie.

< terug naar "Psychiatrie en zwangerschap informatie"